Gadki z Chatki

Gadki z Chatki nr 75
czerwiec 2008
Konkurs

Gęśle wędrują do Beltaine

Piotr Piegat

Wirtu@lne Gęśle

Wirtu@lne Gęśle drążą niszę w murze między starym a nowym brzmieniem. Na skraju globalnej wioski dają schronienie tym nurtom, które nie znajdują swego miejsca wśród wszechobecnej komercji.


W tym roku odbyła się piąta już edycja Wirtu@lnych Gęśli, czyli internetowego plebiscytu słuchaczy na najpopularniejszą folkową płytę minionego roku. Płytę wydaną w Polsce lub za granicą, przez wykonawców działających na polskim rynku muzycznym. Głosowanie odbywa się na stronie internetowej www.gesle.folk.pl, na której zamieszczone są: lista i opisy płyt, zasady głosowania, nagrody dla głosujących ufundowane przez wydawnictwa i zespoły, a także informacje o poprzednich edycjach plebiscytu.

Jak co roku głosowanie odbywa się tuż przed Festiwalem Muzyki Folkowej Polskiego Radia "Nowa Tradycja", organizowanym przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Pierwszego dnia Festiwalu miała miejsce uroczystość wręczenia symbolicznej nagrody - żłobionych gęśli - oraz nagrody finansowej dla zwycięzcy bieżącej edycji plebiscytu.

Wirtu@lne Gęśle dają możliwość wielbicielom muzyki folkowej wyrażenia własnej, niezależnej opinii i zagłosowania na płyty, które najbardziej przypadły im do gustu. Celem plebiscytu jest rozpropagowanie najciekawszych płyt z muzyką folkową, które ukazały się w ostatnim czasie na polskim rynku. Płyt z muzyką inspirowaną tradycjami i dźwiękami z różnych stron Polski i świata, odwołującą się do szeroko rozumianej kultury i tradycji ludowej. Plebiscyt to również doskonała forma promocji wykonawców i zrealizowanych przez nich nagrań. To także swoisty barometr zainteresowania - popularności wykonawców i ich nagrań - niezwykle cenny dla wydawców, organizatorów koncertów i festiwali, a przede wszystkim samych artystów.

W tegorocznym plebiscycie, można było wybierać spośród aż czterdziestu dwóch tytułów, które ukazały się w 2007 roku. Zebrane pozycje to niezwykle szerokie spektrum muzyczne, obejmujące swoim zasięgiem zarówno nurty tradycyjne (nawiązujące do korzeni lub zawierające wręcz nagrania archiwalne), muzykę popularną i rockową, jak i nurty awangardowo-jazzowe. Znalazły się tu płyty zarówno gwiazd, uznanych firm na rynku polskim i zagranicznym, jak i płyty fonograficznych debiutantów - nadziei naszej sceny folkowej: charyzmatyczny, bio-metalowy Żywiołak, góralsko-klubowa, energetyczna Psio Crew czy wirtuozerski, oniryczny Alamut, akustyczny Percival i flisacki Hambawenah.

Charakterystyczny dla tegorocznego plebiscytu okazał się być niezwykle szeroki przekrój stylistyczny zebranych tytułów. Począwszy od melodii i rytmów celtyckich: Beltaine, Shannon czy Ula Kapała, poprzez góralskie granie i śpiewanie Krzysztof Trebunia-Tutka z Kiniorem, czy Wałasi & Lasoniowie; pieśni ukraińskie i łemkowskie: 2.	Adam Romański  (Beltaine) odbiera nagrodę podczas festiwalu 'Nowa Tradycja', 2008. fot.: Dariusz AnaszkoLemko Tower, Orkiestra św. Mikołaja, Berkut, a także muzykę żydowską i klezmer-jazz, folk-jazz z odniesieniami etnicznymi, np. Stilo, Olo Walicki, rytmy bałkańskie i cygańskie, a na pieśniach i melodiach z muzycznej tradycji ludowej ziem polskich skończywszy: Joanna Słowińska z płytą "Możesz być" i wiele innych.

Bogato reprezentowany był również zbiór płyt z muzyką tradycyjną i archiwalną polskich wsi, miast i miasteczek, pojawiły się nawet tradycyjnie interpretowane kołysanki dla najmłodszych, np. Jacek Hałas "Zegar bije" czy Kaja i Janusz Prusinowscy "Kołysała mama smoka".

Organizatorom udało się, więc "ogarnąć" cały, bogaty rynek folkowy. W natłoku wydanych w ubiegłym roku płyt umknęło i w plebiscycie nie wzięło ostatecznie udziału zaledwie kilka tytułów.

Dodatkowo organizatorzy zwrócili uwagę na fakt, że w 2007 roku pojawiło się też kilka ciekawych płyt, które nie były dostępne w sprzedaży, lub stanowiły reedycję wcześniejszych wydawnictw, przez co także nie wzięły udziału w zasadniczym głosowaniu. Były to na przykład składanki festiwalowe: Mikołajki Folkowe 2007; III Festiwal Warszawski "Skrzyżowanie Kultur", Warszawa Muzycznie zORIENTowana.

O wszystkich płytach biorących udział w głosowaniu Wirtu@lne Gęśle można przeczytać na stronie plebiscytu www.gesle.folk.pl. Jak widać, było z czego wybierać. W plebiscycie głosowało ponad 2500 osób, co jak dotąd stanowiło najlepszą frekwencję spośród wszystkich dotychczasowych edycji. Każdy z głosujących mógł zagłosować na maksimum trzy płyty, przyznając im odpowiednie miejsca. Za głosami szły przypisywane punkty, które po zsumowaniu dały dla jednych zaskakujące, dla innych całkowicie spodziewane wyniki.

Najpopularniejszą płytą 2007 roku, z ogromną przewagą nad kolejnymi tytułami, wybrana została płyta "KoncenTrad" - bardzo popularnego na rynku folkowym zespołu Beltaine.

To już drugi album w dorobku zespołu - nowoczesne połączenie tradycyjnej muzyki celtyckiej (głównie irlandzkiej i bretońskiej) z muzyką współczesną. W muzyce oprócz tradycji celtyckiej można usłyszeć elementy tradycji innych krajów, stąd w instrumentarium pojawia się indyjska tabla, hiszpański cajon czy afrykańska konga oraz djembe. Tu też koniecznie należy przypomnieć, że również pierwsza płyta "Rockhill", nagrana jeszcze pod nazwą Zespół Muzyki Celtyckiej Beltaine wygrała plebiscyt Wirtu@lne Gęśle 2005. Ciekawe, jak też poradzi sobie w plebiscycie ich następna, trzecia płyta?

Kolejne miejsca w plebiscycie Wirtu@lne Gęśle 2008 zajęły płyty zespołów: 2. Żywiołak "Muzyka psychodelicznej Świtezianki"; 3. Shannon "Psychofolk"; 4. Psio Crew "Szumi Jawor Soundsystem"; 5. Lemko Tower "Live in Gorzów 2007". Tak oto wyglądała, zdaniem głosujących, piątka najpopularniejszych płyt roku 2007.

Już po raz trzeci wyborowi najpopularniejszej płyty towarzyszył wybór najciekawszej okładki wśród zebranych w plebiscycie wydawnictw. Większego zaskoczenia nie było, gdyż laureatem i tej kategorii została okładka płyty "KoncenTrad.", zaprojektowana przez Macieja Hajnricha.

3.	Zwycięska okładka płyty 'KoncenTrad' (Beltaine) zaprojektowana przez Macieja Hajnricha

Wręczenie nagrody Wirtu@lnych Gęśli 2008 odbyło się 10 kwietnia 2008, podczas pierwszego dnia XI Festiwalu "Nowa Tradycja". Zwycięzcy odebrali z rąk organizatorów plebiscytu symboliczne gęśle, fachowo wyżłobione przez artystę Wojciecha Józefowicza. Kolejny raz fundatorem nagrody pieniężnej była też warszawska Galeria ZOYA www.zoya.art.pl.

Zwieńczeniem tegorocznego plebiscytu był specjalnie zorganizowany z tej okazji koncert zwycięzcy - zespołu Beltaine, który odbył się 20 kwietna w Muzycznym Studio Trójki im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie. Koncert był rejestrowany, zaś transmisja na żywo miała miejsce na antenie programu PR3. To był niezwykle udany, bardzo energetyczny występ. Muzycy z wielką pasją zagrali i zaśpiewali utwory ze zwycięskiej płyty. Przeważały melodie bretońskie i szkockie, ale nie zabrakło też oryginalnych elementów hinduskich (wspaniałe table Janka Kubka). Grały gitary, skrzypce, flety, dudy, bodhran, bombarda, łyżki i wiele jeszcze innych celtyckich instrumentów. Aplauz publiczności wzbudzały solowe popisy Adama Romańskiego, najszybszego skrzypka na polskiej scenie folkowej, zaś całość sprawnie i wesoło prowadził lider, muzyk, wokalista, konferansjer i mistrz ceremonii Grzegorz Chudy.

Tak oto zakończyła się kolejna edycja Wirtu@lnych Gęśli. Za rok następna, miejmy nadzieję, że równie udana i bogata w nowe tytuły płyt. W plebiscycie spotykają się płyty, wykorzystujące brzmienia tak współczesne, jak i tradycyjne. Gitara elektryczna spotyka skrzypce. Sopiłki inspirują syntezator. Białe głosy mieszają się z czarną muzyką.

W przyszłym roku Wirt@lne Gęśle znów w natarciu!