Gadki z Chatki nr 68
kwiecień 2007

Sylwetki

Dziennikarze Radiowego Centrum Kultury Ludowej

Miejsca są ważne ale ludzie ważniejsi. Mało kto lubi swoją pracę ale tu, w Radiowym Centrum Kultury Ludowej, spotkało się kilku prawdziwych fascynatów żyjących, "oddychających" swoją pracą zawodową. Ludzi, dla których sposobem na życie jest cierpliwe wyszukiwanie szczątków kultury tradycyjnej i znajdowanie dla nich miejsca w naszym świecie.

W 1994 roku z inicjatywy Marii Baliszewskiej, etnomuzykologa i dziennikarza, powstało Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Maria Baliszewska zaczęła pracę w radiu tuż po ukończeniu studiów, sama tak mówi o swoich zainteresowaniach zawodowych: "Radio i kultura ludowa są moją pasją, która zaczęła się w roku 1968 podczas obozu etnograficznego w Piątku koło Łęczycy. Pamiętam mego pierwszego informatora, pana Władysława Kosmalę, dziś pewnie nieżyjącego, ze wsi Balków Stary, który zaśpiewał: W stawie woda się zmieniła, ja się nie zminię, nie zminię, ty się panno zestarzałaś, ja się ozynię, tia dana... - i to z pięknym rubatem, a ja zostałam pogrążona na całe zawodowe życie".

Maria Baliszewska szefowa Centrum Kultury Ludowej, wcześniej kierowała Redakcją Muzyki Ludowej (z przerwą trzyletnią, gdy redakcja została rozwiązana w stanie wojennym). Laureatka wielu nagród: Złotego Mikrofonu (1993), nagrody specjalnej Fundacji Kultury (1998) i medalu Zygmunta Glogera (2003), medalu "Gloria Artis" (2005). Od roku 1998 jest koordynatorem Europejskiej Unii Radiowej ds. muzyki tradycyjnej i folkowej. Pełni funkcję jurora Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu oraz Nagrody im. Oskara Kolberga. Z jej inicjatywy w 1998 powstał Festiwal Muzyki Folkowej Polskiego Radia "Nowa Tradycja" i płytowa seria wydawnicza "Muzyka Źródeł" - kolekcja muzyki ludowej Polskiego Radia docelowo licząca 25 płyt.

Jest autorką wielu tysięcy audycji o tematyce etnicznej, tradycyjnej, ludowej, folkowej, i wielu tysięcy nagrań terenowych, festiwalowych i studyjnych.

Dzięki jej pomocy i osobistemu zaangażowaniu (organizacja nagrań, koncertów, patronaty nad imprezami) polski folk przetrwał i rozwija się.

W Polskim Radiu, w Redakcji Muzyki Ludowej Polskiego Radia pracuje od 1973 roku jako muzykolog, a od 1994 roku w Radiowym Centrum Kultury Ludowej. Zajmuje się przede wszystkim dokumentacją polskiej kultury ludowej, ale ma też doświadczenie w pracy terenowej (studia w Instytucie Muzykologii UW - nagrania w regionie łęczyckim, potem - dla ISPAN - w rawskiem). Szerzej znana jest jako autorka tysięcy audycji z zakresu muzyki etnicznej Polski i świata, nagrań archiwalnych, reportaży. Jest też współautorką płyt z serii "Muzyka Źródeł" - kolekcji muzyki ludowej Polskiego Radia i Ministerstwa Kultury i Sztuki, będącego efektem wieloletniej pracy dokumentacyjnej prowadzonej przez Polskie Radio - Redakcję Muzyki Ludowej, a od 1994 roku przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej.

W uznaniu dla jej pracy została - Postanowieniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 8 września 2003 roku - odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi w działalności radiowej . Rok później jej własne środowisko uhonorowało ją Złotym Mikrofonem. Jest to nagroda przyznawana od 1969 roku "Mistrzom przez Mistrzów za uzyskanie trwałego wysokiego poziomu i wysokiej klasy sztuki radiowej oraz za wybitne osiągnięcia twórcze dla radia publicznego". I to ostanie zdanie najlepiej odzwierciedla kim jest dla RCKL Anna Borucka-Szotkowska.

Z pochodzenia lublinianka. Muzyk i muzykolog. Dziennikarka i organizatorka. Nie można, pisząc o Małgorzacie Jędruch, użyć zwrotu: "jej przygoda z... zaczęła się..." - to nie przygoda, to rdzeń jej życia. Zaczęło się (oficjalnie) od szkoły muzycznej, potem muzykologia na UW - tam najpierw fascynacja kulturą Dalekiego Wschodu, a potem "nawrócenie", zwrot w kierunku etnomuzykologii rodzimej i ...rodzinnej (zamojska wieś, pieśni babci i dziadek grywający po weselach na skrzypcach). Swój talent organizatorski zaczęła wykorzystywać jeszcze na studiach, biorąc udział w organizacji koncertów folkowych podczas "Festiwalu Życia" oraz świnoujskiej FAM-y. Zetknęła się wtedy z twórcami i animatorami ruchu folkowego, takimi jak: Kwartet Jorgi, Varsovia Manta, Raga Sangit, Open Folk. Karierę dziennikarską rozpoczęła współpracując z codzienną gazetą wydawaną podczas Konkursu Chopinowskiego w 1990 roku. W 1991 roku została zatrudniona w Programie 2 Polskiego Radia. Wkrótce z Redakcji Wiadomości Kulturalnych przeniosła się do Redakcji Muzyki Ludowej. Po powołaniu Radiowego Centrum Kultury Ludowej znalazła się w swoim żywiole - zaczęła organizować koncerty i festiwale folkowe, do nich zaliczają się na przykład festyny plenerowe na dziedzińcu Polskiego Radia. To między innymi Małgorzacie Jędruch zawdzięcza swój kształt jeden z najbardziej znanych festiwali folkowych - "Nowa Tradycja". Ale działalność tej popularyzatorki kultury ludowej i folku nie kończy się na jednej, reprezentacyjnej dla polskiego życia kulturowego, imprezie. To także udział w wydarzeniach organizowanych przez innych (np. jako członkini jury konkursu "Scena Otwarta" na lubelskich "Mikołajkach Folkowych"), a w końcu - wyprawy "w teren", na spotkanie wspaniałych ludzi i muzyki. Wyprawy, które na celu mają nie tylko naukową rejestrację tego, co powoli odchodzi w przeszłość, ale także ratowanie i rewitalizację tego, co stanowi korzenie naszej kultury. I tym właśnie zajmuje się Małgorzata Jędruch i RCKL.

Urodzony w Lublinie "Góral" (od 1995 roku z nadania "Tutka") z bogatym bagażem doświadczeń publicystycznych i artystycznych. Zaliczyć do nich należy: pracę w radiu i telewizji, cykle artykułów w czasopismach muzycznych, kierowanie festiwalami, kreowanie wizerunków artystycznych i opracowanie repertuaru płyt i koncertów (zarówno pod względem muzycznym, jak literackim i scenicznym), autor tekstów piosenek i scenariuszy. Dziś jest pracownikiem Radiowego Centrum Kultury Ludowej PR i producentem w autorskim wydawnictwie Kamahuk. Jego zawodowe zainteresowania kierują się w stronę muzyki pan-afrykańskiej, world music, polskiej "muzyki świata" tzw. "muzyki ducha". Do jego najważniejszych osiągnięć zawodowych należy zaliczyć: współtworzenie festiwalu "Reggae Pod Strzechą" i kierownictwo artystyczne do 1988 r.; "Reggae Is King" 1985 r. Poznań; "Róbrege '88"; autorski festiwal "Solidarność Anti-Apartheid" 13.12.1989 r. w Hali Stoczni Gdańskiej z KK NSZZ "Solidarność"; współtworzenie scenerii koncertu world music "Muzyczne Drogi Europy" Sopot '99; autorskie płyty - wg własnego projektu producenckiego: (18 albumów); 8 CDs z Trebuniami-Tutkami, Twinkle Brothers i On U Sound Adriana Sherwooda: pierwsza płyta miesiąca reggae VOX III/93, płyta WOMEX '94, pozostałe 6-krotnie w TOP 10 WMCE/EBU i "W Sherwood" 9-a płyta roku 1997 WMCE/EBU, "Podniesienie"; główna nagroda Festiwalu Multimedialnego Niepokalanów '99; nagroda PR I za Sopot '99, nominacja "Paszport Polityki" '99; około 20 autorskich programów TVP w tym scenariusz filmu "Classic Polo" wystawionego przez TVP do konkursu MFFK Kraków '97; teksty niektórych przebojów Trebuniów-Tutków, Mamadou Dioufa; autorskie cykle artykułów w: Non-Stop, Brzmienia, Jazz Forum i współautorstwo książki "Reggae - Muzyka Drogi"; tysiące audycji w cyklach autorskich: RH, Polskie Radio 1, 2, 3, 4, BIS ; "Złoty Mikrofon" za indywidualność radiową, kreowanie wizerunków artystycznych, popularyzację polskiej muzyki "folkowej"; wieczory autorskie w Polskich Instytutach Kultury: Paryż '97, Londyn '2000 oraz scenariusz koncertu "Podniesienie" w Bazylice Jasnogórskiej 16.01.2000 r. i opracowanie bestsellerowego CD Polskiego Radia "Pofolkuj Sobie" - lato 2000 r. uczestnictwo w działalności: World Music Workshop of EBU, World Music Charts Europe of EBU oraz w rozlicznych jury konkursów między innymi: Decouverte - Radia France Internationale, Nowa Tradycja RCKL.

Jest autorem audycji MOCNE NOCNE emitowanej co drugi tydzień w Radiu BIS, między godziną 0:00 a 5:55.

Autorka audycji o szerokiej tematyce, poświęconych polskiej muzyce ludowej i muzyce kultur pozaeuropejskich, a także audycji dokumentalnych i reportaży o kulturze wsi, kulturze Polonii, mniejszościach narodowych i etnicznych. Ich barwność i autentyczność poświadcza bagaż doświadczeń zdobytych przez autorkę podczas wypraw dokumentujących kulturę Polaków na Ukrainie, w Rumunii, Argentynie i Brazylii. Anna Szewczuk-Czech jest również współautorką bardzo popularnych i nieocenionych płyt z serii "Muzyka Źródeł". Prowadzi Sobotnie Poranki Dwójki z muzyką etniczną.

Ossowski, jak sam mówi, wyrósł na słuchaniu starej dobrej Trójki. Tutaj usłyszał po raz pierwszy bluesa - swoją pierwszą miłość. Radiowa Trójka i grana tam muzyka zaważyły na całym jego życiu - postanowił zostać etnomuzykologiem. Jeszcze na studiach w 1985 roku "maniak folkowy" pojawił się w Trójce. Pierwszym programem był "Folk - muzyka z przyszłości" (muzyka "absolutnie ludowa, bez pardonu, dla odważnych uszu"), potem były "Folk w Pigułce" i "Klub Folkowy". W 1989 roku organizował Wioskę Folkową na Famie. W latach 1989 -1990 był szefem Wioski Folkowej w Jarocinie. Od 2002 pracuje w Radiowym Centrum Kultury Ludowej, a związany jest z wieloma polskimi festiwalami folkowymi, między innymi Festiwalem Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe" w Lublinie, na którym pełnił niejednokrotnie rolę jurora i konferansjera. Członek WMCE - panelu poświęconego World Music Europejskiej Unii Radiowej, współpracuje z radiem Multi Kulti w Berlinie, WDR Brema i Kolonia. Szef artystyczny Międzynarodowego Festiwalu World Music w Skierniewicach. Pod koniec lat 90. podjął próbę stworzenia, na wzór Guinnessowskiej "Encyklopedii Muzyki Popularnej. Folk", leksykonu polskiej muzyki folkowej. Zadanie okazało się prawie niewykonalne; brakowało informacji, zespoły powstawały i rozpadały się, ludzie powyjeżdżali... Książka nie ukazała się w druku, ale opracowane hasła zaistniały w Internecie. Z inicjatywą kontynuowania i publikowania w odcinkach "Encyklopedii polskiego folku" wyszła redakcja "Gadek z Chatki". W kolejnych wydaniach folkowego pisma, a także na stronie internetowej ukazuje się obecnie "Ossower" - tworzony i redagowany aktualnie wraz z Agnieszką Matecką. Swoją nazwę encyklopedia zawdzięcza nazwisku charyzmatycznego dziennikarza Trójki. Wojciech Ossowski to osobowość - gawędziarz, obserwator i krytyk zjawisk zachodzących na polskiej scenie folkowej. Ekspert, zarówno w dziedzinie polskiego, jak i światowego folku. Spotkać się z nim można tam, gdzie dzieje się folk.

Najmłodsza ze "wspaniałej ósemki" pracowników Radiowego Centrum Kultury Ludowej. Pracuje tu od 2002 roku. Z wykształcenia socjolog i politolog, a z zamiłowania podróżnik i wielbicielka kultury ludowej. W redakcji koordynuje pracą zespołu, wydaje audycje, opiekuje się stroną internetową RCKL, przygotowuje umowy - serce Redakcji!